با پیشرفت فناوری با سرعتی روزافزون، تعجبی ندارد که دانش و مهندسی با بخش پزشکی ترکیب شوند. هر دانش تازهای در حوزهی نظامهای زیستی که از طریق فنونِ تحلیلی بر اساس علوم مهندسی به دست میآیند به پیشرفت علم پزشکی کمک میکنند. این ترکیب موجب رشد رشتهی مهندسی زیستپزشکی و یا مهندسی پزشکی شده و در نتیجه مشاغلی در این حوزهی مهندسی ایجاد شده است.
پیشرفتهای برجستهای که در زمینهی مهندسی پزشکی صورت گرفته است، دربردارندهی فناوریهایی هستند که زندگیهای بسیاری را تغییر یا نجات میدهد، فناوریهایی مثل اعضای مصنوعی بدن، پروتزها، ابزارهای جراحی، دستگاه تنظیمکنندهی ضربان قلب، EEG (نوار مغزی)، بافتهایی که بازتولید میشوند، داروها، دیالیز کلیه و برخی نوآوریهایی که از قبل با آنها آشنایی داریم مواردی مثل عصای زیر بغل، دندان مصنوعی، کفشهای طبی و میکروسکوپ الکترونی هستند.
مهندسی زیستپزشکی چیست؟
به اختصار میتوان گفت که مهندسی زیستپزشکی بهکارگرفتنِ اصول مهندسی و ایدههای طراحی در پزشکی و زیستشناسی است. مهندسی پزشکی مثل پلی بین مهندسی و پزشکی عمل میکند و طراحی و مهارتهای حل مسئلهی متداول در مهندسی را با مسائل پزشکی و زیستشناسی در هم میآمیزد.
چه زیرشاخههایی در رشتهی مهندسی پزشکی وجود دارد؟
در این رشته شاخههای زیادی وجود دارند، از قبیل:
• الکترونیک بیوپزشکی
• بیوفیزیک
• ابزار دقیق بیومدیکال (Bioinstrumentation)
• بیو مواد (Biomaterials)
• بیومکانیک
• بیونیک
• زیستشناسی محاسباتی
• مهندسی سلول، بافت و ژنتیک
• مهندسی پزشکی بالینی
• تصویرگری پزشکی
• بیومهندسی طراحی اندامهای مصنوعی و دستگاهها
• مهندسی توانبخشی
• مدلسازی سیستمهای فیزیولوژیکی
• بیونانوتکنولوژی
• مهندسی سیستم اعصاب
مهارتهای مورد نیاز در رشتهی زیست پزشکی
• قدرت تحلیل: متخصصین مهندسی پزشکی باید بتوانند نیازهای بیمار و مشتری را درک و تحلیل کنند تا بتوانند راهحلهای مناسبی طراحی کنند.
• خلاقیت: گاهی قدرت اندیشیدن خارج از چهارچوبهای جاری و متداول برای دستیابی به پیشرفتهای نوین در حوزهی سلامت، ابزار و تجهیزات، مورد نیاز است.
• مهارتهای ارتباطی: شما باید گاهی با بیماران کار کنید و اغلب با تیمهای بینارشتهای در ارتباط خواهید بود، بنابراین باید بتوانید افکار خود را به روشنی بیان کنید، ایدههای دیگران را دریابید و آنها را با فرایند حل مسئله ترکیب کنید.
• مهارتهای ریاضی: متخصصین مهندسی پزشکی باید بتوانند اصول محاسبات و دیگر فنون پیشرفتهی ریاضی (از جمله احتمالات) را برای تحلیل، طراحی و حل مشکلات پروژههای خود به کار بگیرند.
• مهارتهای حل مسئله: شما باید بتوانید در نظامهای پیچیدهی بیولوژیک به حل مسئله بپردازید، چون چیزی که در یک وضعیت مفید واقع میشود، میتواند روی بیمار دیگر منجر به عوارض جانبی شود.
چه نوع مدارکی برای تحصیل در رشتهی مهندسی زیستپزشکی مورد نیاز است؟
مهندسین پزشکی به طور معمول پس از تحصیل در دوره کارشناسی مهندسی پزشکی، مدرک کارشناسی ارشد یا PhD میگیرند. بسیاری از دانشگاهها دورههایی در رشتهی مهندسی پزشکی در مقطع کارشناسی ارائه میکنند تا به دانشجویان در درک رؤیایشان و تبدیلشدن به یک مهندس زیستپزشکی کمک کنند. کارفرمایان همچنین به دنبال مهارتهای ارتباطی در متقاضیان هستند، چون مهندسین زیستپزشکی مثل پیوندی بین اساتید دانشگاه با حوزههای پزشکی، فنی و بخشهای دیگر عمل میکنند.
آیا مهندسی زیستپزشکی رشتهی مناسبی برای شماست؟
آیا دوست دارید یک تغییر ایجاد کنید و به بهبود زندگی میلیونها نفر کمک کنید؟ شما به عنوان یک مهندس زیستپزشکی فرصتی باورناپذیر برای ساختنِ ابزارهایی در اختیار خواهید داشت که زندگیها را تغییر و حتی زندگیهای بسیاری را نجات خواهند داد.
فرصتهای کارآموزی (Internship)
امروزه دانشگاههای زیادی دورههای کارآموزی را برای دانشجویان مهندسی پزشکی فراهم میکنند. برای مثال دانشگاه ایلینویز در اوربانا شمپین دانشجویانش را به مشارکت در پروژههای پژوهشی در طول تعطیلات یا در طول دورهی تحصیلیشان ترغیب میکند. شما حتی میتوانید برای دستیافتن به درکی وسیعتر از این زمینهی علمی و چگونگی کاربرد آن یک ترم از تحصیلات خود را در خارج از کشور سپری کنید.
دانشجویان میتوانند تقاضای خود را با ادارهی امور دانشجویی در میان بگذارند که بین آنها و پژوهشگران متناسب ارتباط برقرار کنند. دانشگاه پیتزبورگ با همکاری لابراتوارِ مهندسی انسانی اقدام به برگزاری دورههای کارآموزی میکند. شما میتوانید تقاضای همکاری مستقل هم بکنید. شرکتهای پزشکی و دارویی و سازمانهای دولتی، مانند مؤسسهی ملی تصویرگری بیوپزشکی و مهندسی بیوپزشکی در آمریکا همواره در جستجوی کارآموزِ همکار هستند.
پیشنهاد میکنیم برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد نوع برنامههای کارآموزی دانشگاهها و کالجها به طور مستقیم با خودشان تماس حاصل کنید. توصیه میکنیم که در طول دوران تحصیل خود حداقل در یک دورهی همکاری به عنوان کارآموز شرکت کنید تا شانس خود را برای یافتنِ شغل در این بازار فوقالعاده رقابتی افزایش دهید. دورههای همکاریِ کارآموزی امکان یافتنِ ارتباطاتی با بخش صنعت و متخصصین این حوزه را برایتان فراهم میکند تا چگونگی عملکردِ رشتهی مهندسیِ پزشکی را در دنیای واقعی درک کنید. شاید این دورهی کارآموزی تبدیل به شغلی تماموقت بعد از فارغالتحصیلیتان بشود.
مسیرهای اشتغال
همانطور که احتمالاً حدس زدهاید، رشتهای با این اهمیت بسیار مورد تقاضاست و مهندسین پزشکی در شرکتهای بزرگ دارویی، بیمارستانها، مؤسسات پژوهشی، سازمانهای دولتی، دانشگاهها و بسیاری جاهای دیگر شاغل میشوند. مشاغل مهندسین پزشکی در معنایی وسیعتر شامل آزمایش محصولات نو یا محصولاتِ پیشنهادشده، آموزش و پژوهش، مشاورهی فنی، اختراع دستگاههای نوین با اهداف پزشکی و… میشود. این زمینهی شغلی هنوز در حال تکامل است و هیچ کس به قطعیت نمیداند که پس از فارغالتحصیلی چه درهایی میتواند به رویتان گشوده شود.
برخی از صنایع که نیاز به تخصصتان خواهند داشت از این قرار هستند:
• کارخانهها
• دانشگاهها
• بیمارستانها
• مؤسسات پژوهشی دولتی یا خصوصی (برای داشتن شغلی در این مؤسسات معمولاً به مدرک PHD نیاز خواهید داشت).
• مؤسسات درمانی و آموزشی
بعضی از کارهای جالبی که میتوانید انجام دهید
• طراحی تجهیزات، ابزار و دستگاه
• نصب، بهسازی، تعمیر و نگهداری تجهیزات پزشکی
• ارتقاء کیفیت، امنیت، بهرهوری و اثربخشی تجهیزات پزشکی
• آموزش کارکنان کلینیکها و بیمارستانها برای استفادهی صحیح از تجهیزات پیچیدهی پزشکی
• کار با شیمیدانان و دانشمندان پزشکی در پژوهش در مورد وجوه مهندسی ساختار زیستیِ انسان و حیوان
• سامانبخشیدن به فرایندها، نوشتن گزارشات فنی، انتشار مقالات و ارائهی پیشنهادهایی بر اساس نتایج پژوهشهایتان
• ارائهی این نتایج به جوامع علمی و غیرعلمی
بعضی از موقعیتهای ردهبالای شغلی در صنایع بخش خصوصی
• مدیریت بازار
• مدیر محصول
• مشاور تضمین کیفیت
• مشاور فنی
گزینههای شما تنها به مشاغل حوزهی بیومهندسی محدود نیستند. میتوانید با دریافت یک مدرک تحصیلی در زمینه مدیریت سرپرستی یک تیم را عهدهدار شوید یا مدرکی در زمینهی حقوق بگیرید و به وکالت در زمینهی اختراعات مشغول شوید. همچنین میتوانید یک مدرک کارشناسی ارشد MBA بگیرید و در موقعیتهای مدیریتی پردرآمدتری کار کنید.
متخصصین مهندسی پزشکی مورد تقاضا هستند
با پیرشدن جمعیت جهان و کاهش نرخ زاد و ولد در کشورهای توسعهیافته، مهدسین پزشکی مجهز به بهترین قابلیتها برای برآوردنِ تقاضای این جوامع هستند هستند. مهندسین پزشکی برای سرعتبخشیدن به نوآوری در زمینهی فناوری پزشکی مورد نیاز هستند، فناوریهایی مثل چاپ سهبعدی و سیستمهای میکرو الکترومکانیکی (MEMS). کشورهای زیادی شاهد افزایش تقاضا برای مهندسین پزشکی هستند.
برای مثال در استرالیا چندین شرکت بزرگ مهندسی پزشکی اقدام به افتتاح فروشگاههایی در سطح کشور کردهاند، مثل کوچلر (شرکتی که در زمینهی توسعهی صدفهای کاشتنیِ گوش فعال است)، رِزمد (شرکتی که در زمینهی ساختنِ ابزارهایی برای نفستنگی هنگام خواب فعالیت میکند) و ونتریسور (توسعهی قلب مصنوعی). در انگلستان هم تعدادی از پیشرفتهترین مؤسسات پژوهشی شکل گرفتهاند، از جمله مؤسسات مهندسی بیوپزشکی در دانشگاه ایمپریال کالج لندن و دانشگاه آکسفورد.
تخصصهای حوزهی مهندسی پزشکی
ابزار دقیق بیومدیکال (Bioinstrumentation): همانطور که از اسمش برمیآید از الکترونیک و علوم کامپیوتری برای ساختن ابزارهایی تشخیص و درمان بیماریها بهره میگیرد.
بیومواد (Biomaterials): این رشته به مواد طبیعی یا مواد ساختهشدهی آزمایشگاهی میپردازد که در ابزارهای پزشکی مثل مواد کاشتنی، همچون نخهای بخیه که جذبِ بدن میشوند، میپردازد.
بیومکانیک: این رشته بر موارد مربوط به مکانیک، مثل ترمودینامیک و کاربردها و تأثیرات آن در حل مشکلات بیولوژیک و پزشکی متمرکز است.
مهندسی پزشکی بالینی: در این رشته فناوری پزشکی برای بهینهسازی فعالیتهای مربوط به سلامت و درمان به کار گرفته میشود.
مهندسی توانبخشی: مهندسی و علوم کامپیوتری در این حوزهی تخصصی تنها با هدف اختراع ابزارهایی برای کمک به افرادی با اختلالات جسمی و شناختی مورد مطالعه قرار میگیرند.
مدلسازی سیستمهای فیزیولوژیکی: در این حوزه شما بهکارگرفتنِ ابزارهای مهندسی به منظور درک چگونگی عملکرد ساختارهای اعضا و دستگاههای زنده (برای مثال باکتریها، حیوانات، انسانها) و شیوهی پاسخگویی آنها به محیطشان را میآموزید.
میانگین دستمزد مهندسین پزشکی
بر اساس آمارهای ادارهی کار آمریکا در سال 2019 میانگین دستمزد مهندسین پزشکی 88550 دلار آمریکا بوده است. برای اینکه تصویر دقیقتری از میزان دستمزد این حوزهی کاری داشته باشید باید بگوییم که 10% از این حوزه که بیشترین حقوق را داشتهاند رقمی بالای 144350 دلار آمریکا دستمزد گرفتهاند.
فاقد دیدگاه